Touroperatorzy. Czołówka bez upadków, ale z dużymi stratami
Rok 2020 zapisze się na trwałe w pamięci branży turystycznej na całym świecie. Dla polskich touroperatorów miał być najlepszym w historii, z powodu kryzysu wywołanego przez koronawirusa, okazał się najgorszy.
I. Sytuacja na rynku
I.1. Raporty pokazują skalę załamania rynku
Turystyka jest jedną z tych branż, które zostały najmocniej uderzone przez pandemię koronawirusa. Zamykanie granic, ograniczenia w liczbie pasażerów w samolotach i autokarach, obowiązek odbywania kwarantanny po powrocie do Polski, ale też przepisy wjazdowe krajów, do których Polacy chętnie podróżują na wakacje sprawiły, że w podróż wybrało się o wiele mniej osób niż zazwyczaj.
14 marca 2020 roku polski rząd wprowadził stan zagrożenia epidemicznego, ograniczył w istotny sposób ruch lotniczy, pojawiły się też restrykcje związane z ruchem granicznym. Od 20 marca w kraju obowiązywał już stan epidemii. Podobnie było w innych krajach, co spowodowało zawieszenie działalności operacyjnej przez praktycznie wszystkie biura podróży. Skutkiem tego touroperatorzy nie mogli realizować bieżących imprez turystycznych, nie sprzedawali też wyjazdów na kolejne tygodnie i miesiące, bo nikt nie umiał przewidzieć, w jakim kierunku rozwinie się pandemia. Skutek był jeden – nie dość, że touroperatorzy musieli zwracać pieniądze za niezrealizowane wyjazdy – na szczęście udało się wynegocjować odroczenie ustawowego terminu 14 dni o 180 dni, to firmy nie generowały żadnych przychodów, ponieważ nie sprzedawały wycieczek na kolejne tygodnie i miesiące.
Z danych ogłoszonych przez Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii wynika, że w pierwszej połowie zeszłego roku Polacy uczestniczyli w 2,6 mln wyjazdów zagranicznych – to o 54,4 proc. mniej rok do roku. Najczęściej wyjeżdżali do Niemiec (0,6 mln), Wielkiej Brytanii (0,3 mln), Włoch (0,2 mln), Czech, Hiszpanii i Austrii (po 0,1 mln). Głównym celem tych podróży była turystyka i wypoczynek (44,9 proc.), około co trzeci wyjazd związany był z odwiedzinami u krewnych i znajomych. Podróże służbowe stanowiły 12,4 proc. wszystkich wyjazdów międzynarodowych. Za granicą 41,4 proc. zatrzymywało się u krewnych lub przyjaciół, w hotelu lub w motelu mieszkało 35,3 proc. Najczęściej wykorzystywanym środkiem transportu był samolot – w pierwszej połowie zeszłego roku wybrało go 53,5 proc. osób – przed rokiem wskaźnik ten wyniósł 57,5 proc. Z kolei w kraju od stycznia do czerwca zeszłego roku zrealizowanych zostało 13,6 mln podróży, czyli o 34 proc. rok do roku. Głównie były to krótsze wypady na 2-4 dni (9,6 mln podróży, udział: 70,6 proc.). 48,8 proc. wyjazdów długookresowych miało charakter turystyczny, tak samo było przy 27,7 proc. podróży krótkookresowych. Piszemy o podróżach krajowych, bo z powodu pandemii touroperatorzy zdecydowali się wprowadzić do programów letnich pobyty w Polsce.
MRPiT udostępniło na razie tylko dane za pierwsze półrocze zeszłego roku, o rynku więcej mówi zestawienie przygotowywane przez Turystyczny Fundusz Gwarancyjny. Przyjrzyjmy się na początek liczbie podróżnych zgłoszonych przez touroperatorów do funduszu w okresie od stycznia do września 2020 roku. TFG dzieli ich na cztery grupy, w zależności od tego, jakiego rodzaju imprezę turystyczną wykupili – my analizujemy dwie pierwsze – zagraniczne imprezy czarterowe i realizowane innym rodzajem transportu. Choć na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że w deklaracjach biur podróży widnieje łącznie prawie 1,36 mln osób, które kupiły wycieczkę, to tę niby dobrą wiadomość gaszą wskazania z korekty – chodzi o imprezy, które zostały odwołane. Touroperatorzy złożyli korektę dla 1,09 mln osób. Oznacza to, że umowy utrzymały ważność dla 271 tys. osób. Jeśli zestawimy to z analogicznym okresem 2019 roku, okaże się, że liczba podróżnych, którzy zostali ujęci w deklaracjach wyniosła wtedy 3,31 mln osób, a korekta została złożona dla nieco ponad 152,7 tys. osób. Analiza liczby umów złożonych przez organizatorów od stycznia do września 2020 roku dla wycieczek czarterowych pokazuje, że było ich 505,5 tys., korekta dotyczyła 379,1 tys. Dla porównania rok wcześniej wskaźniki te wyniosły odpowiednio 1,23 mln i 56,3 tys. Warto przyjrzeć się jeszcze statystykom dla „Działu II OT” –mowa o touroperatorach organizujących wycieczki do krajów pozaeuropejskich przy wykorzystaniu innego środka niż loty czarterowe. W tej grupie ujęte są na przykład wyjazdy oparte o przeloty regularnych linii lotniczych. Korzystają z nich zarówno mniejsi jak i więksi organizatorzy wysyłający klientów do dalekich krajów. Od stycznia do grudnia 2020 roku deklaracje na ten rodzaj podróży biura złożyły dla 81 tys. podróżnych, korekty dla 70,8 tys. – to oznacza, że umowy pozostały aktywne dla nieco ponad 10 tys. osób. Przed rokiem było to odpowiednio 260,6 tys. i 17,1 tys. Turystyczny Fundusz Gwarancyjny informuje też o niewypłacalnościach, do jakich doszło w pierwszych trzech kwartałach zeszłego roku. Było ich łącznie sześć – dwa z Mazowsza (Tourasia, Aktywni+) i po jednym z województwa kujawsko-pomorskiego (B.P. Celtur), wielkopolskiego (Ruta Tour), śląskiego (Ka-Ma) i z podlaskiego (Prestige Travel).
W kontekście działalności TFG, a właściwie zarządzającego nim UFG, trzeba jeszcze wspomnieć o wypłatach dla klientów z tytułu imprez turystycznych odwołanych z powodu pandemii. Chodzi o kwotę pożyczki udzielonej organizatorom przez Turystyczny Fundusz Zwrotów. Z informacji UFG wynika, że było to ponad 223 mln zł. Wnioski złożyło 298 przedsiębiorców i ponad 111 tys. osób, które zawarły umowę o udział w imprezie turystycznej.
II. Analiza ankiet
Jak co roku, redakcja Wiadomości Turystycznych poprosiła wiodących touroperatorów o podsumowanie finansowe zakończonego roku obrotowego 2020. Przedstawione dane potwierdzają informacje, które pojawiały się w ciągu roku w wypowiedziach szefów biur podróży. Obroty i liczba klientów spadły o kilkadziesiąt procent, w niektórych przypadkach nawet o ponad 90 proc. (...)
Więcej czytaj w Raport. Ranking 2021 Touroperatorzy
zamów
e-mail: prenumerata@2eurosys.pl
_3.jpg)
.jpg)
